21 Belangrijkste veranderingen als je kind 18 jaar wordt 

Over anderhalf jaar is onze jongste al 18 jaar. Onvoorstelbaar, wat vliegt de tijd voorbij. En soms heb ik het gevoel dat ik iets heb gemist, niet goed heb opgelet, wanneer ik foto’s terugkijk of herinneringen ophaal. Een weemoedig gevoel van de tijd die nooit meer terugkomt. Maar ook trots als ik zie hoe ze zich hebben ontwikkeld tot verantwoordelijke, sterke persoonlijkheden. Grote mensen, ze worden immers officieel volwassen bij de leeftijd van 18 jaar. En dan gaat er (financieel) heel veel veranderen voor hen, maar ook voor ons.

Wat verandert er als je kind 18 jaar wordt

Niet alleen voor je kind, maar ook voor ouders verandert er veel als je kind 18 jaar wordt. En buiten hun eigen mening, die ze waarschijnlijk al heel lang hebben, en het feit dat het pubergedrag eindelijk afneemt, gaat het hoofdzakelijk om financiële zaken. Voor ons als ouders wordt het allemaal wat minder, terwijl je kind meer financiële middelen ter beschikking krijgt. Echter krijgt het kind ook met meer financiële plichten te maken. Daar komt bij dat ze vanaf 18 jaar zelf financieel verantwoordelijk zijn. Dat betekent bijvoorbeeld dat ze zonder je toestemming een (telefoon) abonnement kunnen afsluiten. Maar ook een lening kunnen afsluiten.

Je bent dan als ouder niet meer verantwoordelijk wanneer je kind zich in de schulden werkt, maar nog wel steeds onderhoudsplichtig tot de leeftijd van 21 jaar. Dit houdt in dat je er nog steeds verantwoordelijk voor bent dat je kind onderdak, kleding, voeding, scholing en medische hulp krijgt. Het kan verstandig zijn, mede met het oog op bovenstaande, om bij je verzekeringsmaatschappij na te vragen hoe het zit met een aansprakelijkheidsverzekering voor je 18-jarige. Soms is je kind ook na hun 18 jaar nog meeverzekerd bij de verzekering van de ouders.

Wat zijn de 21 belangrijkste veranderingen

1 – Kinderbijslag stopt

Als je kind 18 jaar wordt stopt de kinderbijslag automatisch en het maakt niet uit of je wel of niet studiefinanciering aanvraagt. Je ontvangt nog kinderbijslag tot en met het kwartaal waarin je kind 18 jaar wordt. Maar ook als je kind nog geen 18 jaar is kan het in aanmerking komen voor studiefinanciering. In dit geval vervalt de kinderbijslag ook. Lees meer over kinderbijslag op de website van de SVB.

2 – Kindgebonden budget stopt

Ook het kindgebonden budget stopt als je kind 18 jaar wordt. Lees hier meer over op de site van de Belastingdienst.

Kindgebonden budget is een tegemoetkoming in de kosten van kinderen tot 18 jaar. Het kindgebonden budget eindigt altijd in de maand van de 18e verjaardag van je kind. De Belastingdienst stopt het kindgebondenbudget automatisch.

Soms stopt het kindgebonden budget al eerder. Als je geen kinderbijslag meer krijgt voor je kind, dan krijg je ook geen kindgebonden budget meer.

Heb je nog meer kinderen jonger dan 18 jaar? Dan krijg je voor deze kinderen nog wel kindgebonden budget. _{Bron: Rijksoverheid.nl}

3 – DigiD aanvragen

Je kind moet vanaf zijn of haar 18e een aantal zaken regelen met de overheid. Denk bijvoorbeeld aan een toeslag aanvragen. Hiervoor heeft je kind onder meer een eigen DigiD nodig. Met DigiD kan je kind veilig inloggen op websites van de overheid. Zijn of haar persoonlijke gegevens blijven goed beschermd.

Heeft je kind nog geen DigiD? Laat het dan een DigiD aanvragen via digid.nl (link opent in een nieuw tabblad) of via de DigiD app. Houd er rekening mee dat de aanvraag van DigiD 3 werkdagen kan duren.

⌂ TIP: Laat je kind de DigiD app downloaden (link opent in een nieuw tabblad). Dit is de makkelijkste manier om veilig in te loggen. Je kind hoeft geen ingewikkeld wachtwoord meer te onthouden. Alleen een pincode die hij of zij zelf kiest. _{Bron: Rijksoverheid.nl}

4 – Studiefinanciering

Deze regeling is per 1 september 2015 veranderd en de hoogte en manier van financiering is nu afhankelijk van de opleiding die het kind gaat doen. Gaat het naar het MBO dan ontvangt je kind nog een basisbeurs van de overheid. Daarbij kunnen ze dan een aanvullende beurs of een lening krijgen. Gaat je kind een opleiding doen op HBO of de Universiteit dan is de studiefinanciering meteen een lening. Deze lening moet na de studie worden terugbetaald. Je kind kan ook voor een aanvullende beurs in aanmerking komen en deze hoeft niet worden terugbetaald als je kind binnen 10 jaar zijn of haar diploma haalt. Dit betekent dat als je kind géén diploma haalt het alles terug moet betalen, behalve de aanvullende beurs van de eerste 5 maanden.

Voor meer informatie over de studiefinanciering kun je terecht op de website van DUO. Wil je weten voor hoeveel studiefinanciering jouw kind in aanmerking komt, bereken het dan hier.

5 – Zorgverzekering

In Nederland moet iedereen vanaf 18 jaar een zorgverzekering afsluiten, dus ook jouw 18-jarige volwassene. Voor hen hoeft dat meestal geen uitgebreide verzekering te zijn. Er bestaan jongeren- of studenten-pakketten maar hiervoor kun je navraag doen bij je zorgverzekeraar. Deze zal je te zijner tijd uiteraard ook op de hoogte stellen.

Vergelijk hieronder de verschillende zorgverzekeringen:

_{Tekst gaat hieronder verder}

6 – Zorgtoeslag

Je kind heeft vanaf nu ook recht op zorgtoeslag. Deze ontvangt het kind vanaf de maand die volgt op de maand waarin je kind 18 jaar is geworden. Vanaf die maand moet het kind namelijk ook zelf de premie voor de zorgverzekering betalen. Zorgtoeslag vraag je aan bij de Belastingdienst en is een bijdrage in de kosten van de zorgverzekering. Bereken hier de zorgtoeslag. Meer informatie vind je op de site van de belastingdienst.

7 – Alimentatie

Wat niet automatisch stopt als je kind 18 jaar wordt is kinderalimentatie. Deze stopt pas als je kind 21 jaar wordt. Het kind ontvangt vanaf 18 jaar wel zelf de alimentatie, tenzij het dit zelf niet wil. Maar als je kind vanaf 18 jaar financieel zelfstandig is, dus als hij of zij werk heeft met minimaal het minimumjeugdloon, dan stopt vanaf hier wel de kinderalimentatie. Het ‘kind’ kan dan in zijn eigen levensbehoeften voorzien. Uitgebreide informatie kun je vinden op de Alimentatiewijzer.

8 – Werk

Met de versoepeling van het jeugdloon gaan jongeren vanaf 21 jaar hetzelfde minimumloon verdienen als volwassenen. “Volwassenen verdienen een volwassen beloning”, aldus Asscher bij het presenteren van de voorstellen in 2016.  [Bron: NRC 22-04-2016] En hij heeft woord gehouden, want per 1 juli 2018 zijn de minimumjeugdlonen alweer gestegen.

♥ LEESTIP: 7 Tips om treuzelende kinderen ’s ochtends te motiveren

9 – Voogdij

De taak van een voogd stopt ook zodra je kind 18 jaar wordt. Dit betekent dat dan zowel de zorg als het financiële beheer van je kind eindigt voor de voogd. Heeft het kind een nalatenschap verkregen van zijn of haar ouders dan kan het vanaf nu hier vrij over beschikken mits er geen bepaling over is opgenomen in het testament van de ouders. Lees ook: Nalatenschap en minderjarigen

10 – Testament

Zoals hierboven vermeld kan een kind van 18 jaar vrij beschikken over een eventuele erfenis. Veel ouders hebben echter wel een bepaling in hun testament laten opnemen wat regelt dat de leeftijd hiervoor opgeschort moet worden. De meeste ouders, waaronder wij, vinden 18 jaar nog te jong om over veel geld en eigendommen te beschikken. Deze bepaling moet uiteraard van te voren wel door jezelf, als ouder, worden vastgelegd bij de notaris. Lees hier wat je in een testament kunt regelen voor je kinderen.

11 – Stemrecht

Vanaf 18 jaar heb je in Nederland stemrecht, mits je staat ingeschreven bij een gemeente én de Nederlandse nationaliteit hebt. Jouw volwassene mag dan dus stemmen bij alle verkiezingen in Nederland.

♥ LEESTIP: 5 Manieren waarop ik mijn kinderen een gezonde leefstijl aanleerde

12 – Wonen

In deze tijd is het niet makkelijk woonruimte te vinden, vooral in de grote steden. Het is daarom raadzaam om zich alvast in te laten schrijven als woningzoekende, ook al blijft hij of zij nog wel een tijdje thuis wonen.

Is je kind op zoek naar een huurwoning? Vanaf 18 jaar komt het misschien in aanmerking voor een sociale-huurwoning. Bij een sociale-huurwoning gelden maximale huurprijzen en een maximale huurverhoging. De wachttijd voor een sociale huurwoning kan enkele jaren zijn.

Je kind moet zich inschrijven bij de organisatie die zorgt voor de verdeling van sociale-huurwoningen in zijn gemeente. Welke organisatie dit is, kun je navragen bij de gemeente. De gemeente kan eisen dat je kind woont, werkt of studeert in de plaats waar hij/zij wil wonen. Deze regels verschillen per gemeente. De woningcorporatie kan ook eisen stellen. Het inkomen van je kind mag bijvoorbeeld niet te hoog zijn.

Als huurder van een sociale-huurwoning kan je kind misschien huurtoeslag krijgen. Huurtoeslag is een bijdrage in de huurkosten. In de vrije sector gelden deze regels niet.

Meer lezen over voorwaarden huurtoeslag
Proefberekening maken huurtoeslag
Meer lezen over voorwaarden voor sociale-huurwoning
Meer lezen over verschil tussen sociale-huurwoning en huurwoning vrije sector _{Bron: Rijksoverheid.nl}

Gaat je kind studeren dan is het aan te raden tijdig op zoek te gaan naar een kamer in de stad waarin het wil studeren.

13 – Bankrekening openen

Heeft je kind nog geen bankrekening? Vanaf 18 jaar kan je kind zelf een betaal- of spaarrekening openen bij een bank. Hiervoor heeft het geen toestemming meer nodig.

Heeft je kind al een rekening bij een bank? En heeft het nog niets gehoord van de bank? Laat je kind dan navragen wat er gebeurt met zijn of haar rekening zodra het 18 jaar is. Mogelijk krijgt je kind automatisch als enige toegang tot zijn of haar betaal- of spaarrekening. En hoeft je kind verder niets te doen.

In ons geval werd mij meteen op hun verjaardagen de toegang en inzage tot hun bankrekeningen ontzegd door ABN AMRO.

♥ LEESTIP: Zo leer je kinderen met geld omgaan en sparen

14 – Autorijden

Het rijbewijs halen; dit kan sinds enkele jaren al vanaf 17 jaar, maar als je kind 18 is mag het zonder jou de grote weg op. Tot hun 18 jaar moet je kind nog rijden met een volwassene die al minimaal 5 jaar in het bezit is van een rijbewijs B. Zo kan je kind op een veilige manier rij-ervaring opdoen, voordat hij of zij alleen de weg op gaat.

15 – Uitvaartverzekering

Het is verreweg het minst leuke, maar het hoort er helaas bij. En je kunt er maar beter op voorbereid zijn. Een uitvaart in Nederland kost al gauw € 9.000,= en dat is een hoop geld. Het is daarom heel slim om je hiervoor te verzekeren. Vanaf het moment dat je 18 jaar bent hoort een uitvaartverzekering erbij. In de meeste gevallen loopt er al eentje via de ouders, maar het is voordeliger deze op naam van je 18-jarige te zetten, omdat je kind dan relatief minder premie betaald. Hoe ouder je bent, hoe sneller je kunt overlijden en de verzekeraar dus eerder moet uitkeren.

_{Tekst gaat hieronder verder}

16 – Orgaandonatie keuze

Staat je kind niet nog geregistreerd in het Donorregister? Dan krijgt het na zijn of haar 18e verjaardag automatisch een brief met een donorformulier. In deze brief wordt je kind verzocht om een keuze over orgaandonatie te maken. En om die keuze in het Donorregister vast te leggen.

Je kind heeft 4 keuzemogelijkheden:

1.  Ja, ik geef toestemming
2.  Nee, ik geef geen toestemming
3.  Mijn partner of familie beslist
4.  De door mij gekozen persoon beslist

Na registratie in het Donorregister kan je kind zijn of haar keuze op ieder moment zelf wijzigen.

Meer lezen over orgaandonatie
Meer lezen over de keuzemogelijkheden
Keuze vastleggen in het Donorregister _{Bron: Rijksoverheid.nl}

17 – Abonnementen afsluiten

Met 18 jaar is je kind zelf financieel verantwoordelijk. Het kan zonder jouw toestemming een telefoon- of ander abonnement afsluiten.

‼ LET OP: Je kind is dus zelf verantwoordelijk voor eventuele schulden, betalingsachterstanden en afgesloten contracten. Je kunt eventuele aankopen of leningen die je kind afsluit niet meer terugdraaien.

_{Tekst gaat hieronder verder}

18 – Niet meer naar school

Vanaf 18 jaar heeft uw kind geen kwalificatieplicht meer. Dit betekent dat het niet meer naar school hoeft. Ook al heeft het geen diploma(’s).

Meer lezen over kwalificatieplicht _{Bron: Rijksoverheid.nl}

19 – Collegegeld betalen

Als je kind een voltijd- of duale opleiding aan hbo of universiteit volgt, moet je kind collegegeld betalen. Het gaat om een vast bedrag dat het elk studiejaar betaalt voor zijn of haar opleiding. De overheid bepaalt jaarlijks de hoogte van het wettelijk collegegeld.

In sommige gevallen betaalt je kind instellingscollegegeld in plaats van wettelijk collegegeld. Bijvoorbeeld wanneer het aan een particuliere instelling studeert. Universiteiten en hogescholen bepalen de hoogte van het instellingscollegegeld. Het (instellings)collegegeld betaalt je kind aan de onderwijsinstelling of de school.

20 – Bijstand

Je kind kan een bijstandsuitkering krijgen als het niet in eigen levensonderhoud kan voorzien. Dit betekent bijvoorbeeld dat het geen geld heeft om zijn of haar kleding en ziektekostenverzekering te betalen. Een voorwaarde is dat je kind geen andere uitkering mag hebben waarmee hij of zij deze kosten kan betalen. Je kind vraagt bijstand aan bij de gemeente.

Heeft je kind recht op bijstand? Dan krijgt het minder dan iemand van 21 jaar of ouder. Je hebt als ouder namelijk nog een onderhoudsplicht tot zijn of haar 21e. Dit betekent dat je moet meebetalen aan het levensonderhoud van je kind als die dit zelf niet (helemaal) kan betalen. Als je niet kunt meebetalen, bijvoorbeeld omdat je een te laag (gezins)inkomen hebt, kan je kind ook bijzondere bijstand aanvragen bij de gemeente.

Meer lezen over recht op bijstand _{Bron: Rijksoverheid.nl}
Meer lezen over aanvraag bijstandsuitkering

21 – Alcohol

Vanaf 18 jaar mag je kind alcohol drinken, bij zich hebben en kopen. Voor het personeel achter de kassa kan het lastig zijn de leeftijd je kind in te schatten. Daarom vragen verkopers naar de legitimatie van iedereen die er niet duidelijk ouder uitziet dan 25 jaar.

Meer lezen over Leeftijdsgrens alcohol _{Bron: Rijksoverheid.nl}

De tijd vliegt

Zo ineens is je kind 18 jaar en moet er van alles worden geregeld, door jezelf of door het kind.

Een vader maakte een prachtig filmpje over zijn dochter Lotte. De Nederlandse filmmaker Frans Hofmeester filmde zijn dochter vanaf haar geboorte. Elke week werden de foto’s in dezelfde stijl gemaakt. Met deze beelden creëerde hij een time-lapse van baby tot 18-jarige binnen enkele minuten. Mooi om te zien en het besef hoe snel de tijd gaat en je kinderen groter worden en uiteindelijk uitvliegen.

Heb jij ook al een kind dat ouder is dan 18 jaar en heb je hier uit ervaring misschien nog iets aan toe te voegen?