Vroeger hadden we een schooltuin waarin door de kinderen getuinierd kon worden. Voor velen zijn daar de groene vingers ontstaan. Er zullen vast nog ergens scholen zijn die een eigen tuin, samen met de scholieren bijhouden, maar ik ken ze helaas niet. Het is een prachtige manier om kinderen de natuur leren verkennen, ontdekken en waarderen. Een goed hulpmiddel om kinderen eens anders naar de natuur te laten kijken én je kinderen naar buiten te krijgen.

De school moet dienen als tuin voor kinderen, én de tuin als school voor kinderen.

Friedrich Fröbel – stichter van de fröbelscholen

Zo’n ideaal wordt natuurlijk niet vanzelf gerealiseerd. Het blijft nodig om kinderen te motiveren en te stimuleren. Vooral stadskinderen kwamen vroeger door een schooltuin vaak voor het eerst in contact met de natuur. En als dit contact goed verloopt, kan dat het begin zijn van een blijvende relatie met de natuur.

Als je wilt dat je kinderen de natuur leren verkennen en er bewondering voor kunnen opbrengen, zul je als ouders er bij de opvoeding aandacht aan moeten besteden. Zo was het vroeger gebruikelijk in sommige streken om bij de geboorte van elk kind een vruchtboom te planten, voor de baby. Die kinderen waren door ‘hun eigen boom’ gefascineerd en leerden er van doordat ze het hele proces van bloesem tot vrucht volgden.

Bij je eigen boom is dat spannender dan bij zomaar een boom in een tuin

Waarom zou je kinderen de natuur leren verkennen?

1. Kinderen leren de invloeden van het weer, wat dit doet met hun gewassen.
2. Ook leren ze over de invloed van hen zelf, van hun eigen ingrijpen in de natuur.
3. Ze zien hoe uit een zaad een plant groeit.
4. Kinderen zien ook hoe allerlei kleine en grote dieren deze groei kunnen beïnvloeden.
5. Ze leren hoe hun dagelijkse voedsel groeit.
6. Kinderen voelen zich meer aangesproken door de milieuvriendelijke teeltmethode, omdat zij die logisch vinden. Ze zijn er immers mee grootgebracht.
7. Ze krijgen meer inzicht in de natuur door al hun tuinervaring.
8. Het draagt bij aan hun algemene ontwikkeling.

Hoe laat je kinderen tuinieren?

Elke keer dat je met je kind in de tuin komt, is er sprake van twee activiteiten: onderhouden en ontdekken. Je gaat bijvoorbeeld zelf de tuin in om te zaaien, planten, schoffelen, harken of snoeien en betrekt het kind erbij. Hierbij ontdekt het van alles en dat motiveert. Als je zelf zoveel mogelijk vertelt over de verschillende planten die in je tuin staan, raakt het kind steeds meer geïnteresseerd.

Wat kunnen kinderen in de tuin?

Tot 4 jaar

Voor deze kinderen is het nog onvoorstelbaar dat er uit een heel klein zaadje zo’n grote plant komt. Daarom kun je deze kinderen een stukje afgescheiden tuin geven van een vierkante meter of een teeltbak. Om het overzichtelijk te houden voor deze kinderen is dit genoeg.

Tot zeven jaar

Kinderen van deze leeftijd beginnen begrip te krijgen voor tijd, ruimte, oorzaak en gevolg. In de tuin speelt het element tijd een grote rol; zo is de gezaaide sla pas over twee maanden te oogsten. Maar jonge kinderen vinden twee maanden een eeuwigheid, zij kunnen die termijn nauwelijks overzien. Geef hen daarom liever plantjes dan zaadjes, en zo mogelijk snelgroeiende gewassen.

TIP!

Begin met snelgroeiende gewassen. Laat je kind tuinkers zaaien in de vorm van de eerste letter van hun naam.

Deze kinderen begrijpen ook nog niet wat zij moeten met een tuinindeling of een teeltplan. Houd daarom een ‘werkbespreking’ in de tuin zelf. Wel hebben ze al zo veel begrip voor ruimte, dat je de teeltbak langzamerhand kunt vervangen door een groter stuk tuin. Ze hebben meer oog voor oorzaak en gevolg:

• Onkruid moet weg, omdat het voedsel wegneemt van de groente.
• Planten moeten water hebben, anders gaan ze dood.

Nog meer tips om je kinderen ook milieuvriendelijk op te voeden?

Tot elf jaar

Met deze kinderen kun je eigenlijk pas ‘echt’ tuinieren. Zij kunnen concreet denken, en zijn in staat met anderen rekening te houden. voor hen beginnen getallen, tijd, ruimte, oorzaak en gevolg inhoud te krijgen. Op school mocht je ook pas de tuin in vanaf de vierde klas.

Twaalf jaar en ouder

Er is maar een klein aantal kinderen van deze leeftijd dat tuiniert. Zij hebben meestal voorkeur voor andere bezigheden, en velen vinden tuinieren kinderachtig. Dat hoort ook bij deze leeftijd. Hun belangstelling neemt daarom snel af.

In de praktijk blijkt echter dat kinderen, bij wie de liefde voor tuinieren op jonge leeftijd is bijgebracht, dit later vaak met veel plezier nog doen. Bezig zijn in de tuin werkt heerlijk ontspannend en dat is nooit verkeerd in deze hectische wereld.

Tuinier jij? En betrek je daar je kind ook bij?
Vind je het belangrijk dat kinderen de natuur leren verkennen en daar waardering voor krijgen?