Leven zonder plastic, 11 praktische tips 

Leven zonder plastic, kan dat? Op het eerste gezicht lijkt het verwijderen van plastic uit je dagelijks leven een grote verandering. Maar met een beetje planning en voorbereiding kan iedereen het.
Tegenwoordig houdt plastic voedsel vers, het zit in elektrische apparaten, in kleding en cosmetica. De plastics en kunststoffen schaden ons milieu en onze gezondheid.
Vroeger werd er nauwelijks plastic gebruikt en leefden mensen er vrijwel zonder. Door een paar oude en nieuwe trucs van toen en nu toe te passen, kan iedereen zijn dagelijkse leven een stuk duurzamer maken.

De harde cijfers

Jaarlijks wordt per individu ongeveer 37 kilo plastic afval geproduceerd. Slechts ongeveer een derde daarvan belandt in de recyclingfabrieken. De rest wordt verbrand of geëxporteerd naar Azië, waar yoghurtpotten, drinkrietjes, tandpastabuisjes en ander afval ‘per ongeluk’ in zee terechtkomen. Plastic is overal, het lijkt materiaal dat onmogelijk te omzeilen is.

Enkele voordelen en de vele nadelen

Plastic is de gebruikelijke term voor kunststoffen, die in ons dagelijks leven onder andere voorkomt als verpakking, textielvezels, isolatie, vloeren, verfcomponenten, kleefstoffen, cosmetica en nog veel meer. Ze zijn goedkoop om te produceren, vervormbaar bij lage temperaturen, licht, reukloos, veerkrachtig, transparant en hittebestendig, waardoor ze een buitengewoon aantrekkelijk materiaal zijn voor de industrie.

Maar doordat mensen steeds meer bewust worden van het milieu en duurzaamheid, komen de nadelen van plastic steeds meer naar voren. Omdat ze niet of nauwelijks vergaan, blijven delen plastic die niet op de juiste manier worden weggegooid, vele decennia en zelfs eeuwen in de natuur rondzwerven.

Dit plastic wordt een probleem voor mensen, dieren en planten, omdat ze vaak gevaarlijke stoffen bevatten, zoals weekmakers en vlamvertragers, die in de grond terecht kunnen komen.

Bovendien vereist de productie van plastic een niet-hernieuwbare grondstof, waarvan de productie ook een bedreiging vormt voor het milieu, met name voor het klimaat en het ecosysteem, genaamd aardolie.

Neem je verantwoordelijkheid

Als je iets goeds voor je gezondheid en de toekomst van je kinderen en de natuur wilt doen, verban dan tassen, drinkrietjes, tandenborstels, crèmepotten, wattenstaafjes en andere plastic wegwerp artikelen uit je huishouden en ga over op een verantwoorde consumptie.

Plastic voorwerpen, die steeds opnieuw kunnen worden gebruikt, kun je uiteraard houden en blijven gebruiken, maar geleidelijk moet je overschakelen op duurzamere materialen. Met de onderstaande tips wil ik je laten zien hoe het werkt en dat het niet moeilijk hoeft te zijn.

Zo kun je leven zonder plastic

Duurzaam winkelen

Een grote boodschappentas of een grote winkelmand vervangt veel plastic zakken, die vaak maar één keer worden gebruikt.

Verantwoord winkelen

Dit geldt vooral voor consumptiegoederen die niet alleen zijn verpakt in plastic, maar ook zijn gemaakt van plastic. Voorbeelden zijn elektrische apparaten of kledingstukken van synthetische vezels.

Hier is: minder is meer. Schrijf daarom altijd een boodschappenlijst voordat je gaat winkelen. Dat heeft in deze twee grote voordelen: Je weet aan de hand van je lijstje welke manden en tassen je moet meenemen en je koopt nooit meer dan je nodig hebt. Wat niet alleen zeer nuttig is in deze verspillings-economie, maar ook nog in je portemonnee scheelt.

1 – Koop groente en fruit los

Als je consequent wilt leven zonder plastic, moet je groente en fruit, dat in plastic is verpakt niet kopen. Koop een hele krop sla en verzuim het in plastic te verpakken. Vergeet niet je eigen tassen mee te nemen. In wasbare netten of katoenen zakken zijn groenten en fruit op weg naar huis in goede handen.

2 – Koop regionaal en seizoensgebonden

Als je eieren, zuivelproducten, fruit en groente rechtstreeks van de producent (boer) koopt, bijvoorbeeld op de wekelijkse markt of in de biologische winkel, kun je veel onnodig verpakkingsafval besparen. Seizoensgebondenheid is ook belangrijk. Buiten het seizoen moet fruit vaak lange transportroutes afleggen, die ze alleen in verpakte toestand onbeschadigd overleven.

3 – Drink water uit de kraan

Iedereen verbruikt gemiddeld bijna 200 plastic wegwerpflessen per jaar. Ons kraanwater is een van de best gecontroleerde voedingsmiddelen ooit. Draai dus gewoon die kraan open en help het milieu. Koop voor koolzuurhoudend water een ‘bubbler’ met een duurzame fles.

4 – Vraag het gewoon

Bij slagers, maar ook bij sommige supermarkten al, kun je vlees, worst en kaas (en soms ook vis) kopen door je eigen bakjes of schalen te laten vullen. De procedures verschillen van winkel tot winkel, maar vraag het gewoon.

5 – Verzamel glazen potten

Als je het zonder plastic wilt doen, moet je glazen potten sparen of investeren in een paar glazen potten. De potten kunnen steeds opnieuw worden gebruikt en direct worden gevuld met pasta, rijst, kruiden en andere voedingsmiddelen, bijvoorbeeld in biologische winkels, natuurvoedingswinkels en rechtstreeks bij de producenten en/of de boer. Als je ze niet elke keer wilt meenemen, koop dan een paar afsluitbare stoffen zakken (of maak ze zelf), vul deze met de ingrediënten en gooi de inhoud thuis in je glazen potten.

6 – Investeer in zakken en netten

Je kunt geld investeren om zakken en/of netten te kopen, maar je kunt ook wat energie investeren, door ze zelf te maken. Tassen en netten voor groente en fruit zijn onmisbaar voor een aankoop zonder plastic. Uien en knoflook hoeven bijvoorbeeld thuis niet eens te worden uitgepakt. Ze blijven lang vers in een zak van linnen, katoen of vergelijkbaar materiaal. Aardappelen voelen zich ook comfortabel in ondoorzichtige materialen.

7 – Vervang bestek en co.

Zelfs voor het keukengereedschap vind je plasticvrije alternatieven voor veel dingen. Opslagcontainers zijn tegenwoordig vaak van glas, snijplanken kunnen beter van hout worden gekocht. Je kunt ook natuurlijke materialen zoals hout, jute of katoen gebruiken als vaatdoeken en schuursponzen. En iedereen, die reinigingsmiddelen zelf maakt met natuurlijke ingrediënten, bespaart ook op plastic verpakkingen.

8 – Ook vuilniszakken zijn afval

Ze zijn praktisch, maar vuilniszakken zijn ook afval. Meestal is het voldoende om de bodem van de afvalemmer met krantenpapier te bedekken en, zodra deze vol is, deze meteen en rechtstreeks in de (bio)bak te legen. Was hem vervolgens met wat azijnreiniger en klaar!

9 – Picknick duurzaam

Veel plastic wegwerpartikelen zullen in de toekomst in de EU-landen worden verboden. Drie-dubbel hoera! want herbruikbare drinkrietjes van glas of roestvrij staal en wegwerpservies van bamboe zien er veel beter uit dan de varianten van plastic.
Composteerbaar wegwerpservies gemaakt van bamboe, palmblad of dun hout is perfect voor grote feestpartijen.

10 – Hergebruik alles

Zelfs in de badkamer moet je het doen zonder iets dat is verpakt in plastic of gemaakt van plastic, en wordt weggegooid na eenmalig gebruik. Wasbare cosmetische pads, voor het reinigen van het gezicht, kunnen bijvoorbeeld worden gemaakt van oude handdoeken. Wattenstaafjes en tandenborstels zijn ook plasticvrij verkrijgbaar van hout of bamboevezels.

11 – Microplastic in cosmetica

Veel cosmetica bevatten zeer kleine plastic deeltjes, ook wel microplastics genoemd. Check daarvoor de ingrediënten van je cosmetica producten, voordat je koopt. Vooral scrubs bevatten veel microplastics. Een alternatief is om met een mengsel van koffiedik, zout of suiker en een beetje olie je huid te scrubben. Eenvoudig inmasseren en spoelen met een beetje lauw water.

Maak je eigen schoonmaakmiddelen

Wanneer je zelf je schoonmaakmiddelen maakt heb je hierin al één voordeel; je weet precies wat er in zit!

Heb je wel eens naar het label van gekochte schoonmaakmiddelen gekeken? Naar alle ingrediënten die daarop staan vermeld? Ik weet niet hoe het bij jou is, maar ik heb van meer dan de helft van dat spul geen idee wat het is.
Wanneer je zelf je schoonmaakmiddelen maakt heb je hierin al één voordeel; je weet precies wat er in zit!

Een ander voordeel is dat je met het zelf maken van je schoonmaak- middelen een hoop geld kunt besparen. De ingrediënten die in dit e-book staan vermeld waarmee je straks zelf aan de slag gaat, zijn vrij goedkoop. Daarbij worden veelal dezelfde ingrediënten gebruikt waardoor je niets verspilt.
Het laatste voordeel, en voor mij het belangrijkste, is dat veel (d.w.z. niet alle) van deze zelfgemaakte schoonmaakmiddelen natuurlijke ingrediënten bevatten. Dit is uiteraard veel beter voor ons milieu.

Homemade Reinigers (2 e-books) bevatten de meest belangrijke recepten voor je eigen schoonmaakmiddelen om je huis spic en span te houden.

Wil je nooit meer chemische schoonmaakartikelen gebruiken en alle vlekken met huismiddeltjes aan kunnen pakken, abonneer je dan op onze mailserie ‘Vlekken verwijderen 100% natuurlijk’.

In deze mailserie ontvang je een alfabetisch overzicht met allerlei vlekken en de eenvoudige middeltjes en behandelingen om deze te verwijderen. Met dit overzicht kom je tot een veilige, betere manier van schoonmaken.

Bovendien ontvang je na elke letter van het alfabet een overzicht in pdf om te downloaden en te verzamelen. Na 52 weken heb je dan je eigen Vlekken ABC gids.

Bepaal zelf waarmee je schoonmaakt, bespaar geld en wees milieubewust.