Mantelzorgen, het is fijn dat je het kunt doen. Zeker als (één van) de ouders dichtbij wonen, in bijvoorbeeld een mantelzorgwoning of een kangoeroewoning. Maar het zijn niet alleen maar voordelen. Er zijn ook een aantal nadelen waar je over na moet denken.
Sinds een jaar of zes ben ik mantelzorger voor mijn moeder. Mijn stiefvader is zes jaar geleden overleden en sindsdien woonde mijn moeder alleen in een vrijstaand huis met een gigantische tuin. We zagen niet alleen het huis en de tuin, maar ook haar achteruitgaan.
Hulp van buitenaf
Op een gegeven moment zagen we dat het haar allemaal teveel werd. De tuin werd verwaarloosd, het huis werd steeds rommeliger en schoongemaakt werd er amper.
Ze heeft eerst een hulp in de huishouding gehad, voor drie uurtjes per week. En twee tuinmannen, die eens per twee weken kwamen. Wij zagen echter weinig verschil. Opruimen deden ze niet echt. In huis werd er langs vaasjes en prullen geveegd en buiten werd gemaaid en wat geharkt.
♥ LEESTIP: 9 Tips voor het onderhoud van je tuinmeubels
Alle alarmbellen gingen af
Pas toen we op een zonnige dag tijdens een bezoek buiten zaten en ik naar het toilet moest, wist ik dat het niet goed zat. Ik kwam de keuken binnen en rook gas! Na controle bleek ze de grootste pit volledig open te hebben gezet!
Toen ik bezorgd naar buiten liep en haar ernaar vroeg, zei ze van niks te weten. De alarmbellen gingen af!
Later, tijdens het verhuizen, kwamen we achter veel meer zorgwekkende signalen waardoor we wisten dat we de juiste keuze maakten.
Tijd voor actie
We hebben dan ook besloten dat er iets moest gebeuren. Een aantal avonden hebben we gepuzzeld hoe we binnen ons eigen huis een zorgwoning konden realiseren.
Naast onze garage hebben we een gang plus toilet laten aanbouwen, zodat ze van de woonkamer (garage) naar de slaapkamer beneden kon. De slaapkamer beneden had al een eigen badkamer. Het kantoor naast de garage werd keuken. En het schuurtje, dat alleen van buiten toegankelijk was, hebben we binnen een extra deur gegeven, waardoor ze ook een entree slash washok heeft.
Het wordt nooit meer zoals het was
Sinds anderhalf jaar woont ze nu bij ons in haar eigen kangoeroewoning. Haar gezondheid gaat heel snel achteruit. De dementie eist zeer rap zijn plaats in haar inmiddels fragiele lichaam.
Ze gaat inmiddels drie dagen per week naar de dagopvang, is constant van alles kwijt en vraagt wel honderd keer hetzelfde.
Mijn moeder, die altijd zo verzorgd en nooit zonder make-up buiten kwam, moet nu worden verteld dat ze moet douchen! Het is hard, maar het is wat het is. En we slaan ons er wel doorheen.
♥ LEESTIP: Een rimpel! 8 feiten die je moet weten
De kangoeroewoning, die we hebben gecreëerd, heeft vele voordelen. Echter, er zijn ook een aantal nadelen.
Voordelen mantelzorgwoning/kangoeroewoning
Niet meer reizen
Wij wonen in Duitsland, vlakbij de Nederlandse grens, dat wel, maar mijn moeder woonde nog steeds in Nederland. Om die reden en het feit dat we beiden werken, kwamen we ook niet vaker dan eens per week bij mijn moeder. Met die reistijd hoeven we nu geen rekening meer te houden. Binnen één minuut ben ik bij haar, en andersom.
Scheelt tijd
De tijd die we voorheen staken in het reizen, kunnen we nu gebruiken om andere dingen te doen, of juist voor mijn moeder te zorgen. Je hoeft niet meer te plannen om naar d’r toe te gaan. Je doet een paar stappen en je bent er.
Goede investering
Het kost een paar centen om de garage tot kangoeroewoning te laten verbouwen, maar het heeft een blijvende waarde. Ons huis staat nu op papier als ‘Haus mit Anliegerwohnung’, wat zoveel zegt dat dubbele bewoning mogelijk is. Dit maakt het huis meer waard.
Meer rust
En dat is dan alleen voor mijn moeder het geval. Voor haar is meer rust gecreëerd, omdat wij altijd dicht in de buurt zijn.
Makkelijker zorg verlenen
Voor mij is het uiteraard een stuk gemakkelijker geworden in verband met het verlenen van de zorg aan haar. Niet alleen is ze nu dichtbij, maar ook hoef ik haar niet meer een trap op te helpen. Alles is gelijkvloers. Ook is er bij nood altijd een binnendeur, die van slot kan. Wegens privacy redenen is deze aan onze kant normaal gesloten.
Behouden zelfstandigheid
Mijn moeder behoud op deze manier haar eigen zelfstandigheid (voor zolang en zover dat mogelijk is) en ze heeft haar eigen ruimte, en daarbinnen ook haar eigen inbreng.
Veilig wonen
De kangoeroewoning waarin ze nu woont is veilig. Ze heeft geen gaskookplaat meer, maar inductie. Ze slaapt beneden, dus hoeft ze geen trap op. De binnendeur zorgt ervoor dat we snel kunnen handelen als er iets zou zijn.
Geen eenzaamheid en sociale isolatie
Hoewel mijn moeder altijd ‘klaagt’ dat ze veel alleen is, is ze niet eenzaam. Dagelijks lopen wij of de kinderen bij haar binnen, al is het maar voor vijf minuten. Ze gaat inmiddels drie dagen per week naar de opvang en eens per drie weken haalt haar vriendin haar op voor een weekend. Ze heeft niets te ‘klagen’, zeggen we altijd. Er zijn ouderen die weken niemand zien en echt eenzaam zijn. En hoewel we weten dat het niet blijft hangen, proberen we het elke keer weer om haar daarop te wijzen.
Geen vergunning
In Nederland geldt: Het plaatsen van een mantelzorgwoning in de tuin, de aanbouw of een verbouwing van een garage of schuur tot mantelzorgwoning is in principe vergunningvrij, als het bouwwerk voldoet aan de voorwaarden in het Besluit omgevingsrecht.
Meer informatie kun je vinden op bijvoorbeeld de site van Eigen Huis.
Nadelen mantelzorgwoning/kangoeroewoning
Er kleven wel degelijk nadelen aan het ‘samenwonen’ met een hulpbehoevend familielid.
Sneller en makkelijker om hulp vragen
Doordat ze nu zo dichtbij woont, is het voor haar zeer makkelijk om om hulp te vragen. En ze lijkt ook steeds meer hulp nodig te zijn. Haar beroep op ons wordt steeds groter. En dat was zeker het eerste jaar erg wennen.
Last wordt groter
Doordat ze steeds meer hulp nodig heeft, wordt de last op onze schouders steeds groter. En naarmate haar dementie vordert, komt ze om elk wissewasje binnenvallen. Ze vraagt steeds meer hulp, dus de last wordt steeds groter.
Zit aan elkaar vast
We kunnen niet verhuizen, zouden we dit willen. We kunnen mijn moeder in deze omstandigheden niet dwingen om (nogmaals) te verhuizen. We zitten aan elkaar vast voor de komende jaren.
Privacy
Dit is wel serieus een dingetje aan het worden. Twee kinderen wonen nog thuis, maar hebben inmiddels de volwassen leeftijd. Zij studeren nog en wij werken allebei. In het weekend, vooral ’s ochtends en doordeweeks ’s morgens, willen we rustig aan de dag beginnen. Dit gaat niet echt, wanneer je dementerende moeder denkt dat ze ’s ochtends om half 8 al kan komen koffie drinken.
Ook wanneer ik boven zit te werken of mijn man ligt te slapen na een nachtdienst en ze beneden niemand ziet, zoekt ze ons boven gewoon op of ze gaat staan roepen in de hal.
We hebben in het begin hierover duidelijke afspraken gemaakt, maar die is ze allemaal vergeten. Ze heeft op dat moment (denkt ze) iemand nodig en die zal ze vinden ook! Dat is haar doel, ook al is er maar zoiets kleins als “ik ben mijn oorbellen kwijt”.
Zwaar en verdrietig
Om bovenstaande reden, wat uitermate frustrerend is, voor ons hele gezin, is het af en toe zwaar. Daarnaast moet er natuurlijk van alles geregeld worden voor haar. Je doet een dubbel huishouden en krijgt er een kind bij. Maar daar hebben we voor gekozen. We gaan niet klagen.
Het is ook verdrietig. De vrouw die mijn moeder was vind ik nergens terug. Het is voor mij een vreemde vrouw geworden, die ik moet verzorgen. Haar verdwaalde blik en de ontreddering in haar ogen zien, laten mij zien dat ze zelf ook op zoek is naar de werkelijkheid in haar hoofd. Dat is verdrietig.
Er zitten dus wel degelijk voordelen aan een kangoeroewoning of zorgwoning, maar ook enkele nadelen, die je zeer bewust moet overdenken. Ik weet dat er veel beslissingen worden genomen in deze gevallen, onder de noemer ‘liefde’. En dat is ook onze reden geweest, maar laat je verstand ook spreken.
Als je meer wilt weten over mantelzorgen vind je informatie op de site van de Overheid.
